Erkenning en ouderlijk gezag

gepubliceerd door: Rebecca Weisz-Hertsworm geplaatst op 28 februari 2022 leestijd

Welk wetsvoorstel moet de Eerste Kamer goedkeuren?

De Tweede Kamer heeft op 24 november 2020 een wetsvoorstel aangenomen waarmee Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek en de Wet basisregistratie personen wordt gewijzigd zodat door erkenning het ouderlijk gezag automatisch ontstaat. De Eerste Kamer moet nog zijn goedkeuring te verlenen. Wat verandert in het ouderlijk gezag voor samenwonende partners als het Wetsvoorstel (Kamerstukken 34.605) door de Eerste Kamer wordt aangenomen?

erkenning ouderlijk gezag

Erkenning

De moeder uit wie een kind geboren wordt, is de juridische ouder. Zij erkent het kind zonder daar iets voor te hoeven doen. Dat is nu zo en verandert niet met het wetsvoorstel na goedkeuring door de Eerste Kamer. De partner van de moeder kan met toestemming van de moeder of met vervangende toestemming van de rechter het kind erkennen. De partner wordt dan ook de juridische ouder. Een juridische ouder is onderhoudsplichtig voor het kind, krijgt het kind als erfgenaam, zou het kind zijn of haar achternaam kunnen geven en kan de Nederlandse nationaliteit aan het kind doorgeven.

Ouderlijk gezag

Erkenning is iets anders dan het ouderlijk gezag. Degene die het ouderlijk gezag heeft, verzorgt en voedt het kind op, draagt de kosten (van het levensonderhoud), beheert het vermogen van het minderjarige kind en kan handelen als wettelijk vertegenwoordiger. Het soort relatie dat de moeder met haar partner heeft, is nu bepalend voor de vraag of haar partner ook het ouderlijk gezag krijgt na erkenning door de partner. Is de moeder gehuwd of heeft zij een geregistreerd partnerschap, dan heeft de moeder automatisch het gezag samen met de partner waarmee zij gehuwd is of een geregistreerd partnerschap is aangegaan. Voor samenlevers geldt dat nu niet. Zij kunnen wel gezamenlijk de rechtbank verzoeken om de erkenner ook te belasten met het gezag. Samenwoners dienen dus een extra handeling te verrichten ten opzichte van gehuwden en geregistreerd partners. Deze extra handeling is niet meer nodig als het wetsvoorstel door de Eerste Kamer komt.

Gevolgen voor samenwoners

De regering vindt het belangrijk voor het kind dat ouders gezamenlijk het gezag uitoefenen en dit moet laagdrempelig mogelijk zijn. Het wetsvoorstel houdt in dat de moeder en haar partner het gezamenlijk ouderlijk gezag uitoefenen vanaf het moment van geboorte, als het kind vóór de geboorte is erkend. In het geval de erkenning na de geboorte plaatsvindt, ontstaat het gezamenlijk ouderlijk gezag vanaf het moment van erkenning. Dit zal gelden voor ouders die de erkenning hebben geregeld na de invoering van de wetswijzing. Samenwoners kunnen ervoor kiezen om het ouderlijk gezag alleen te laten rusten bij de moeder.

Als de moeder geen toestemming geeft voor de erkenning, dan kan – net als nu ook mogelijk is – een verzoek om vervangende toestemming worden ingediend bij de rechter. Wenst de erkenner ook belast te worden met het ouderlijk gezag dan moet de erkenner expliciet een verzoek aan de rechter voorleggen.