Wie beschermt de volwassen slachtoffers van huiselijk geweld?

gepubliceerd door: Rebecca Weisz-Hertsworm geplaatst op 12 juni 2025 leestijd

In Nederland is de bescherming van kinderen bij huiselijk geweld stevig verankerd in het familierecht. Maar hoe zit het met de bescherming van de volwassenen? Wat als jij slachtoffer bent van geweld door een ex-partner en je tóch verplicht wordt tot omgang of overleg over gezag? Dan merk je pas echt hoezeer onze wetgeving tekortschiet.

Huiselijk geweld stopt niet bij het kind

Huiselijk geweld is méér dan blauwe plekken. Het gaat ook om psychische terreur, intimidatie en controle. En wanneer kinderen hiervan getuige zijn, ook al worden ze niet direct mishandeld, worden zij net zo goed slachtoffer.

Toch richt onze wetgeving zich in gezags- en omgangszaken uitsluitend op de veiligheid van het kind. De impact op de volwassen ouder die slachtoffer is van geweld, wordt structureel genegeerd.

Europa waarschuwt: Nederland doet te weinig

Op papier is de bescherming geregeld. Sinds 1 maart 2016 is het Verdrag van Istanbul in werking getreden voor Nederland. Dit verdrag verplicht rechters expliciet om in gezags- en omgangszaken oog te hebben voor alle slachtoffers van huiselijk geweld — dus ook de volwassen ouder. De veiligheid van de ouder en het kind zou centraal moeten staan bij de beslissing of een omgangsregeling in het belang van het kind is. Gedwongen omgang tussen ouder en kind kan daarmee in strijd zijn.

Maar in de praktijk? Die bescherming komt vaak pas als het geweld zó ernstig is dat het in strafrechtelijke zin is vastgesteld. Terwijl juist vroeg ingrijpen essentieel is om herhaling en trauma te voorkomen. Hulp van Veilig Thuis en andere instanties biedt niet altijd uitkomst en de rechtspraak evenmin.

Rechters kijken nog te vaak weg

De meeste rechters blijven vasthouden aan de letter van de Nederlandse wet, die zwijgt over de veiligheid van het volwassen slachtoffer. Pas in recente uitspraken zien we dat het Verdrag van Istanbul voorzichtig begint door te sijpelen in de rechtspraak. Maar dit gebeurt mondjesmaat, en veel te laat voor wie nú in een onveilige situatie zit.

 Waar sta jij als het erop aankomt?

Zit je in een familierechtelijk conflict waarbij sprake is (geweest) van huiselijk geweld? Voel je je niet gehoord of beschermd in de omgangsregeling of gezagsverdeling? Dan ben je niet de enige. Praat met jouw advocaat over de mogelijkheden.

Geschreven door Emerance Kniestedt.